Mowa zależna (reported speech) w języku angielskim to rodzaj relacjonowania wypowiedzi bez ich dosłownego cytowania. Ponieważ w mowie zależnej występuje następstwo czasów, niezbędnym elementem jest tutaj dobra znajomość czasów i konstrukcji gramatycznych. Zanim przejdziemy do konkretnych przykładów zdań w mowie zależnej, musimy skupić się na jej zasadach i istotnych elementach.
Mowa niezależna vs mowa zależna
Mowa niezależna oznacza dosłowne cytowanie czyichś wypowiedzi, słowa nie ulegają zmianie.
‘I don’t know the answer.’ >> She said: ‘I don’t know the answer.’
“Nie znam odpowiedzi” >> Ona powiedziała: “Nie znam odpowiedzi.”
Mowa zależna to przekazywanie czyichś wypowiedzi pośrednio, bez cytowania.
‘I don’t know the answer.’ >> She said, she didn’t know the answer.
“Nie znam odpowiedzi.” >> Powiedziała, że nie zna odpowiedzi.
W języku angielskim w mowie niezależnej lub zależnej najczęściej stosujemy czasowniki said lub told (powiedział).
Mowa zależna
Zasady przekształcania mowy niezależnej na zależną w języku polskim i angielskim są podobne. Główna różnica dotyczy zasad przekształcania czasów i interpunkcji. Poniższa tabela prezentuje przykłady następstw czasu. Regułą mowy zależnej jest cofnięcie się o jeden czas do tyłu.
|
Czas |
Mowa niezależna |
Mowa zależna |
Czas |
|
Present Simple |
„I never eat bananas”, he said.
„Nigdy nie jem bananów”, powiedział. |
He told me that he never ate bananas.
Powiedział, że nigdy nie je bananów. |
Past Simple |
|
Present Conitnuous |
“I’m waiting for Tom, she explained.
“Czekam na Tom’a”, wyjaśniła. |
She explained that she was waiting for Tom.
Wyjaśniła, że czeka na Tom’a. |
Past Continuous |
|
Present Perfect |
„I have found a puppy”, he said.
Powiedział “znalazłem szczeniaka”. |
He said he had found a puppy.
Powiedział, że znalazł szczeniaka. |
Past Perfect |
|
Present Perfect Continuous |
Lucy said, “I’ve been waiting for ages.”
Lucy powiedziała “czekam całe wieki”. |
Lucy said that she had been waiting for ages.
Lucy powiedziała, że czeka całe wieki. |
Past Perfect Continuous |
|
Future Simple |
She said, „I will/shall be in Paris tomorrow.
Ona powiedziała “będę jutro w Paryżu. |
She said that she would be in Paris the next day.
Ona powiedziała, że jutro będzie w Paryżu. |
Future Simple in the Past (Conditional) |
|
Future Continuous |
He said, “I will be using the car myself on the 13th”.
On powiedział, “ja sam będę używał samochodu 13stego”. |
He said that he would be using the car himself on the 13th.
Powiedział, że on sam będzie używał samochodu 13stego. |
Future Continuous in the Past (Conditional) |
|
1st conditional |
I said, “I will go there if it’s warm today again”.
Powiedziałam, “pójdę tam, jeśli dziś znowu będzie ciepło”. |
I said that I would go there if it was warm that day again.
Powiedziałam, że pójdę tam jeśli tamtego dnia będzie znowu ciepło. |
2nd conditional |
That w mowie zależnej jest opcjonalne i może zostać opuszczone.
Określenia czasu i miejsca, które w mowie zależnej ulegają zmianie
| Mowa niezależna | Mowa zależna |
| today – dzisiaj | that day – tamtego dnia |
| tonight – dziś wieczorem/w nocy | that night – tamtego wieczoru/nocy |
| this moment – w tym momencie | that moment – w tamtym momencie |
| yesterday – wczoraj | the day before/the previous day – poprzedniego dnia |
| the day before yesterday – przedwczoraj | two days before – dwa dni przed |
| tomorrow – jutro | the next/following day – następnego dnia |
| the day after tomorrow – pojutrze | in two day’s time – za dwa dni |
| next week/year/month etc. – w przyszłym tygodniu/roku/miesiącu etc. | the following week/year/month etc. – w następnym tygodniu/roku/miesiącu etc. |
| last week/year/month etc. – w zeszłym tygodniu/roku/miesiącu etc. | the previous week/year/month etc. – w poprzednim tygodniu/roku/miesiącu etc. |
| a week/year/month etc. ago – tydzień/rok/miesiąc temu | a week/year/month etc. before / the previous week/year/month etc. – w poprzednim tygodniu/roku/miesiącu etc. |
| here – tutaj | there – tam |
| this – ten | that – tamten |
| these – te | those – tamte |
W mowie zależnej zmianie ulegają także zaimki osobowe i czasowniki modalne
|
I |
he, she, it |
|
you |
I, we |
| we |
they |
|
me |
her, him, it |
| us |
them |
|
my |
his, her |
| mine |
his, hers |
|
your |
my |
| yours |
mine |
|
our |
their |
|
ours |
theirs |
| myself |
himself, herself, itself |
|
yourself |
myself, ourselves |
| ourselves |
themselves |
|
will |
would |
|
may |
might |
| shall |
should |
|
can |
could |
| should |
should |
|
would |
would |
| could |
could |
|
might |
might |
He said, „I don’t need your help here today, I will do this myself”.
Powiedział, “nie potrzebuje tu dziś Twojej pomocy, zrobię to sam”.
He said that he didn’t need my help there that day and that he would do that himself.
Powiedział, że nie potrzebuje mojej pomocy tamtego dnia i że zrobi to sam.
Pytania w mowie zależnej
Pytania w mowie zależnej przyjmują formę zdań oznajmiających. Jeśli słówkiem wprowadzającym jest say musi być ono zmienione w czasownik pytający np. ask, wonder, want to know. Jeśli w zdaniu w mowie niezależnej występuje słówko pytające (why, how, where itd.), w mowie zależnej zostaje ono powtórzone. Jeżeli w zdaniu nie ma słówka wprowadzającego, wtedy używamy if lub wether.
He said, „where is the station?” Powiedział, “gdzie jest stacja?”
He asked me where the station was. Zapytał gdzie jest stacja.
“Shall we start?”, he asked. “Zaczynamy?”, zapytał.
He asked wether/if we should start. Zapytał, czy powinniśmy zacząć.
Kiedy nie stosujemy reguł przekształcania czasu?
- Jeżeli na mowę zależną przekształcamy zdanie ogólne, prawdziwe fakty.
He said, „3+3 is 6.” Powiedział, „3+3 równa się 6.”
He said that 3+3 is 6. Powiedział, że 3+3 równa się 6.
- Jeżeli podkreślamy, że zdanie z przeszłości jest nadal aktualne.
Anna said, „I like apples.” Anna powiedziała, „lubię jabłka.”
Anna said that she likes apples. Anna powiedziała, że lubi jabłka.
- Jeżeli zdanie wprowadzające zostało wypowiedziane w czasie teraźniejszym albo przyszłym.
She says, „I want to call my mother.” Ona mówi “chcę zadzownić do mojej matki.”
She says that she wants to call her mother. Ona mówi, że chce zadzwonić do swojej matki.”
I think he will say „I love you.” Myślę, że powie “kocham Cię.”
I think he will say that he loves you. Myślę, że powie, że Cię kocha.
- Needn’t i musn’t w mowie zależnej pozostają bez zmian.
She said “you musn’t go there today.” Powiedziała, nie możesz tam dzisiaj iść.
She said I mustn’t go there that day. Powiedziała, że nie mogę tam iść tamtego dnia.
- Must użyte do konieczności możemy pozostawić bez zmian lub zamienić na had to.
He said, „I must study.” Powiedział, „muszę się uczyć.”
He said that he had to study. Powiedział, że musi się uczyć.
- Must użyte do zakazów, przypuszczeń lub nakazów pozostaje bez zmian.
„It must be him”, he said. “To musi być on”, powiedział.
He said that it must be him. Powiedział, że to musi być on.
- Następstwo czasów nie występuje w przypadku czasów zaprzeszłych.
She said, „I had been doing my homework then.” Powiedziała, „odrabiałam wtedy swoje lekcje.”
She said that she had been doing her homework then. Powiedziała, że wtedy odrabiała jej lekcje.
- W przypadku 2 i 3 okresu warunkowego oraz w konstrukcjach z wish, would rather i it’s time.
She said „if I had money I would go to Paris.” Powiedziała, “gdybym miała pieniądze, pojechałabym do Paryża.”
She said that if she had money she would go to Paris. Powiedziała, że gdyby miała pieniądze, pojechałaby do Paryża.
Tom said, „I wish I had more time.” Tom powiedział, “chciałbym mieć więcej czasu.”
Tom said that he wished he had more time. Tom powiedział, że chciałby mieć więcej czasu.
- W poleceniach, prośbach i radach.
Polecenia, prośby i rady w mowie zależnej
W przypadku poleceń, próśb i rad w mowie zależnej nie występuje następstwo czasu. Należy jednak pamiętać o odpowiedniej konstrukcji zdania.
Podmiot + czasownik + odpowiedni zaimek osobowy + to/not to + bezokolicznik
„Stop fighting!” Przestańcie się bić!
My mother asked us to stop fighting. Moja mama kazała nam przestać się bić.
„Do it later”. Zrób to później.
Lucy advised me to do it later. Lucy poradziła mi zrobić to później.
Przykłady zdań w mowie zależnej
She said she hadn’t seen Julie. Powiedziała, że nie widziała Julie.
He said that he liked chocolate. Powiedział, że lubi czekoladę.
Daniel said he might be late. Daniel powiedział, że może się spóźnić.
She asked me where I lived. Zapytała, gdzie mieszkam.
He asked me if I liked rain. Zapytał czy lubię deszcz.
She asked me to close the window. Poprosiła, żebym zamknęła okno.
He told the child to go to bed. Powiedział dziecku, żeby poszło spać.
Dad told me not to smoke. Tata powiedział, żebym nie palił.
Martha said she was leaving that day. Marta powiedziała, że wyjeżdża tamtego dnia.
Gary asked his wife where she had been. Gary zapytał swojej żony gdzie była.
To już wszystko co musisz wiedzieć o mowie zależnej. Jeśli artykuł okazał się przydatny, kliknij przycisk „Lubię to” 🙂
